ประเมินความสามารถในการปั่นจักรยานด้วยการทดสอบอย่างง่าย

การประเมินความสามารถของนักกีฬา มีเป้าหมายสำคัญคือการค้นหาสมรรถนะของนักกีฬาในปัจจุบัน เพื่อวางแผนพัฒนาสมรรถนะของนักกีฬาเหล่านั้น ไปให้ถึงเป้าหมายที่ตั้งไว้ Benchmarking ซึ่งเปรียบเสมือนเกจในหน้าปัทม์ของรถยนต์ ที่แสดงสมรรถนะของเครื่องยนต์เวลารถวิ่งนั่นเอง เพียงแต่เปลี่ยนจากเครื่องยนต์มาเป็นร่างกายมนุษย์ก็เท่านั้น

การประเมินสมรรถนะของนักกีฬานั้น โดยปกติแล้วจะแบ่งออกเป็นสองรูปแบบหลักๆ คือการประเมินในภาคสนาม Field Test และการประเมินสมรรถนะของนักกีฬาภายในห้องปฏิบัติการ Lab Test หรือ Lab Assement ซึ่งการประเมินความสามารถในทั้งสองแบบนั้นก็จะมีจุดเด่นที่แตกต่างกันออกไป ยกตัวอย่างเช่น ถ้าหากเราไม่มีอุปกรณ์ ระดับห้องปฏิบัติการ การประเมินโดยการใช้แบบทดสอบที่มีความเฉพาะเจาะจงในภาคสนาม ก็จะเป็นสิ่งที่เหมาะสม เพราะต้นทุนต่ำ  โดยเฉพาะในกีฬาจักรยาน ถ้าหากเราไม่ได้มีโอกาสใช้ห้องปฏิบัติการ เราก็มักจะใช้วิธีการทดสอบในสนาม เช่น การหาค่า FTP การทดสอบ Sub Maximal Test โดยการปั่นจักรยานเพื่อประเมินหาความสามารถในการใช้ออกซิเจนแบบทางอ้อม (Indirect Method) เป็นต้น โดยปกติแล้วแบบทดสอบความสามารถของนักกีฬานั้นจะมีหลากหลายแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ เวลา และกำลังทรัพย์ ในการทดสอบนั่นเอง เรามาดูแบบทดสอบในสนามกันก่อน

30 นาที Time Trail  

เป็นการทสอบที่ง่ายที่สุด สำหรับการทดสอบความสามารถของนักกีฬา ในภาคสนาม  คือภายหลังจากการอบอุ่นร่างกาย วอร์มอัพแล้ว คุณก็ปั่นจักรยานในระดับความสามารถสูงสุด เป็นระยะเวลา 30 นาที จากนั้นคุณจะได้อัตราการเต้นของชีพจรของคุณในช่วง Steady State หรือสภาวะคงที่ เป็นช่วงระบบต่างๆในร่างกายทำงานคงที ความเร็วคงที่ อัตราการเต้นของหัวใจค่อนข้างคงที่ จุดนั้นเป็นจุดที่ใกล้เคียงกับจุดเริ่มล้ามากที่สุด เพราะสภาวะ Steady State นั้นก็คือ สภาวะที่ร่างกาย มีการทำงานใกล้เคียงกับจุดเริ่มล้า กล่าวคือ เป็นจุดที่กล้ามเนื้อของเราสร้างกรดแลคติก และอัตราการใช้กรดแลคติก Lactate Combustion เหมาะสม แต่ถ้าหากว่าหนักเกินกว่านี้ นั่นแสดงว่า กล้ามเนื้อจะเริ่มทำงานเทไปทางแอนแอโรบิก มากขึ้น เกิดกรดแลคติกเพิ่มมากขึ้นเกินกว่าที่ร่างกายจะนำไปใช้ได้ทัน นั่นจึงเกิดการสะสมของกรดแลคติก ในกล้ามเนื้อนั่นเอง ซึ่งเราสามารถได้ค่า ทั้ง อัตราการเต้นของหัวใจ ความเร็ว และ หากคุณติดตั้งบันไดวัตต์ คุณก็จะได้ค่า FTP ออกมา ซึ่งค่าเหล่านี้สามารถนำไปใช้ในการวางแผนการฝึกซ้อมได้

ข้อดี : สามารถทดสอบได้บ่อยครั้ง ง่าย และไม่มีค่าใช้จ่าย

ข้อเสีย : สภาพเส้นทางควรเป็นเส้นทางเรียบและสามารถทำความเร็วได้  การควบคุมอุณหภูมิ ช่วงเวลาการทดสอบมีผลต่อความสามารถของนักกีฬา

20 นาที Time Trial

การหาค่า FTP ระยะเวลา 20 นาที  ซึ่งเป็นโปรโตคอลการทดสอบที่สั้นกว่าการปั่นจักรยาน 30 นาที ซึ่งเราทราบกันโดยทั่วไปว่า นี่คือโปรโตคอลในการหาค่า FTP แต่ ว่าจะต้องติดตั้งบันไดวัตต์ Power Meter นั่นเอง เริ่มต้นด้วยการวอร์มอัพ จากนั้น เมื่อเริ่มการทดสอบให้ปั่นจักรยานด้วยความสามารถสูงสุด เป็นระยะเวลา 20 นาที โดย 95 เปอร์เซ็นต์ ของค่าเฉลี่ยพลังที่ได้ ตลอดการปั่นจักรยาน 90 นาที นั่นก็คือ ค่า FTP ที่เราจะนำไปใช้ในการกำหนดโซนการฝึก

ข้อดี : ได้ข้อมูลที่แม่นยำเพิ่มมากขึ้น สามารถออกแบบโปรแกรมโดยใช้ค่าพลังในการฝึกซ้อม

ข้อเสีย : ต้องการเส้นทางที่เรียบ ต้องไช้บันไดวัตต์ หรือ จักรยานแบบปั่นอยู่กับที่ Cycling Ergometer ที่สามารถวัดพลังในการปั่นได้

2×8 นาที Time Trial

การทดสอบปั่นจักรยาน เป็นระยะเวลา 8 นาที  ที่ระดับความสามารถสูงสุด จากนั้นพักโดยการปั่นเบาๆ เป็นระยะเวลา 10 นาที แล้วต่อด้วยการทดสอบปั่นจักรยาน 8 นาที ที่ระดับความสามารถสูงสุดอีกครั้ง จากนั้นนำค่าเฉลี่ยของการปั่นทั้งสองครั้ง มาหาค่า FTP โดยใช้ ร้อยละ 90 ของค่าเฉลี่ยพลังในการปั่นครั้งที่สูงที่สุด นั่นเอง ตัวอย่างเช่น หลังจากปั่นไปสองเซสชั่นแล้วพบว่า พลังในการปั่นครั้งที่ 1 และ 2 เท่ากับ 300 และ 280 ตามลำดับ ให้เราเลือกค่าพลังเฉลี่ยของเซสชั่นแรก นั่นก็คือ 300 ที่ 90 เปอร์เซ็นต์ เท่ากับ 270 วัตต์ เป็นค่า FTP แล้ว ปรับโซนที่ใช้ในการฝึกซ้อมนั่นเอง

ข้อสังเกตในการติดตามสมรรถนะในการปั่นจักรยาน จากการทดสอบ

1. ให้ติดตามการเพิ่มขึ้น หรือ ลดลงของ FTP ทุกๆ เฟส หรือ ช่วงของการฝึกซ้อม เพื่อติดตามดูการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาของร่างกายภายหลังจากที่ได้รับโปรแกรมการฝึกซ้อม
2. นอกจากพลัง และ ระดับอัตราการเต้นของหัวใจที่จุดเริ่มล้า LTHR ที่เปลี่ยนแปลงแล้ว การติดตาม ระยะทางที่ทำได้ ก็เป็นอีกหนึ่ง Benchmark ของประสิทธิภาพการฝึกซ้อมด้วยเช่นกัน
3. การทดสอบด้วยเทคนิค Time Trial นั้น เพื่อป้องกันผลกระทบจากสภาพแวดล้อม สภาพอากาศ แนะนำให้ทำการทดสอบบนเทรนเนอร์ ที่สามารถวัดพลังในการปั่นจักรยานได้ Wattbike เป็นอุปกรณ์การทดสอบหนึ่งที่นักกีฬาจักรยานชั้นนำเลือกใช้

นี่คือวิธีการทดสอบในฟิลด์ที่สามารถทำได้ง่ายที่สุด หรือ ถ้าหากท่านใดสนใจการทดสอบสมรรถภาพสำหรับนักกีฬาจักรยาน สามารถติดต่อทีมงานวิทยาศาสตร์การกีฬา ของ วีณาสปอร์ต และ The Watts : Performance Studio เรามีผู้เชี่ยวชาญและทีมงานคอยให้ความช่วยเหลือกับท่าน เพื่อให้ท่านสามารถพิชิตเป้าหมายในการฝึกซ้อมได้อย่างง่ายดาย

ลิงก์เพิ่มเติม

• ทำความรู้จัก FTP ในจักรยาน
• ร้อยคำถามเกี่ยวกับพลัง วัตต์ ในจักรยานประเภทสปรินท์ : วัตต์สูงใช่ว่าจะเร็ว
• การใช้ค่าพลังในการฝึกซ้อมจักรยาน POWER TRAINNG on Cycling
• การหาปริมาณแลคเตทสูงสุดที่ไม่เกิดการสะสมในการฝึกซ้อม

External Link: Wattbike.com